ABC- en telboekjes

A is een aapje - Neerlands prentenboek.  Amsterdam: J. Vlieger, 1907.  Beschrijving:  23x15 cm.,  6 bll (incl omsl), titelpr., (gekl) litho's (Louis Landré).    Eerste goedkope Vliegeruitgave, 2 letters per pagina,  afwisselend gekleurd en in silhouet afgebeeld; volgens Geel de vierde Vliegeruitgave en de 8e sinds de oudste van Frijlink.

A is een aapje - Het van ouds gerenommeerde. Amsterdam:  J. Vlieger ca. 1900. Fraaie gebonden oblonguitgave van 14 bl. en 24 ills. tegen een zwarte achtergrond. Met 2 letters per blad . Geen Q en X.

A is een anker - berijmd ABC voor de jeugd. Alkmaar: P. Kluitman 188+.  21x14 cm., 10 bladen papieren omslag  met titelpr. 8 gekl. litho's. De Q en de X ontbreken.

ABC voor de jeugd. Voor kinderen van 5 á 6 jaar. Den Haag: Omnium 194+. 8 bl. in pap. omsl. Met de Q (= kok Quiquibio) en X (= hond Xerxes)

ABC op centsprenten. Meer dan 30 centsprenten met het ABC.

Alfabet in: Sprookjes van H C Andersen - werelduitgave - met tweehonderdachtendertig illustraties..- uit het Deensch vertaald door Van Eeden.-derde druk - G. Amsterdam Scheltema & Holkema's Boekhandel 19xx. 27x19 cm., 47p., talr. ills. deel G met de verhalen: de wilde zwanen, het oude huis en het ABC-boek

Alphabet amusant des metiers pour garcons. z.p. z.u.,190+.  kleurboek. Met o.a. artilleur, artiste, barbier, cuisinier.

Alphabet des arts et des métiers. Epinal: Pellerin & Cie 188+. Met architecte, boucher, charron etc.

 Alphabeth gymnastique contenant: de grosses lettres et des ba, be, bi, bo, bu; ..(.) orné de vingt-cinq gravures en taille-douce correspondant au vingt-cing lettres de l' alphabet. etc., etc. Paris: Locard-Davi, libraire/Lebigre frères 1850 II-72 pg. ldr titelpr, 4gravs. met 25 afbn. ab 2.5 100 fraaie roodleren bd; afbn. van spelende kinderen.

Alphabet no 2. Epinal: Imagerie Pellerin 195x. 6bll. papieren omslag  met titel 6 handgekl. ills. ab 1.6 10

ANDRIESSEN, P.J. Nieuw ABC-boek bevattende 24 prentjes met bijschriften over beroemdemannen en vrouwen.... Deventer H.J. ter Gunne 188+ k 26x33 10 bl. papier titelpr, 24 gekl afbn

BLANCHARD. Depuis A - jusqu'à Z Une promenade avec Bibiche et Blanchard. z.p., Giraud-Rivoire 1945. 14 p. in geïll. omslag. Frans ABC-boek met talr. ills. van spelende kinderen en teksten met accent op de betreffende letter.

CALLENFELS, CHRISTIEN,  Het kinder-alfabet. Alkmaar: P Kluitman 189+. 25x18 cm. 5 bll. geïll. kartonnen  band; titelpr en 6 kl. litho's, talr. zw ills.

Cendrillon-Alphabet.  Parijs: Les Albums Yo-Yo, z.j., 26 ills. papieren omslag  omsl. met illustr. en titelprent.

Le charmant ABC. z.p., z.u.,189x. 6 bll. omsl. geïll. met letters.

CRAMER, RIE A is een aapje. Met rijmen en platen van Rie Cramer. Derde druk. Den Haag Van Goor Zonen 1934. Geb. uitg. met 14 bl. met titelpr. Met afbeeldingen en teksten die geheel afwijken van de traditionele uitgaven.

CRAMER, RIE, A is een aapje. Amsterdam: Mulder & Zoon nv. (nr 112) ca. 1935. 21x14 6 bladen papieren omslag  met talr. ills. Vermoedelijk eerste traditionele versie van  A is een Aapje van Rie Cramer door Mulder anoniem uitgegeven.

CRAMER, RIE, A is een aapje. Amsterdam: Mulder&Zoon (Mulder en Zoon, 2038) ca. 1950. 22x24 6 kart bll. (incl.  oms ills. van Rie Cramer ab 1.6 50 ills. afwijkend van de latere Mulder uitgaven

CRAMER, RIE A is een aapje Amsterdam: M&Z (Mulder en Zoon, nr. 113) 1975. 22x24 cm., 6 kart bl. (incl omsl.),  In deze vorn, maar verschillende formaten talloze malen herdrukt. Uiteindelijk terechtfgekomen bij de Duitse Pestalozzi uitgeverij.

CRAMER, RIE A is een aapje Amsterdam: Mulder en Zoon, nr. 113 ca. 1980./ 22x24 cm., 6 kart bl. (incl. omsl.), ills. van Rie Cramer. Ook met imprint de HEMA uitgegeven.

DALENOORD, JENNY, Dierenalfabet. z.p., z.u., 1944. 18x13 cm., 16 bll. geïll. omsl. ills.

DOPHEIDE-WITTE, E. & JAN WIEGMAN ABC - Een vrolijk Alphabet met prentjes van Jan Wiegman en rijmpjes van E Dopheide-Witte. Amsterdam: S.L. van Looy 195x 4o 26 bl. illustraties kartonnen band met titelprent.

Dieren abc. z.p., z.u.,19xx 20x13 cm. 4 linnen bladen z. omsl. gekl. ills. ABC met o.a. damhert, quagga en lynx.

Dieren ABC. Amsterdam: J. Vlieger 189+ . Roodpapieren omslag met kameel, 4 bl. Met A is aligator, B is buffel, C is Cairo(!) enz.

Dieren ABC. z.p., z.u.,195+. 19x13 cm. 8 bll. (incl.  omsl.) geïll. omsl. talr. (kleuren)afbn. met A is de aap, een vrolijke kwant...

Eerste oefeningen in het lezen; bepaaldelijk ingerigt, om den kinderen de letters en derzelver samen..... Gulpen: Boekdrukkerij van M. Alberts 18xx. 16x10cm.  32 pg. papieren omslag, titelvignet en 6 hsnn met 34 afbn. Roofdruk van P.J. Prinsens uitgave? Zie ook soortgelijke uitgaven van Venlo en Maastricht.

Eerste oefeningen in het lezen, bepaaldelijk ingericht om den kinderen de letters en derzelver..... Heerlen: Karel van Weyerhorst 18xx. 16x10 cm. 32 pg. papieren omslag. titelvignet en talr. hsnn. Mogelijk een roofdruk van P.J. Prinsens leerboekje met zelfde titel; hsnn zijn primitiever. NBLC ki346.

GELDORP, P. VAN, A is een Aapje. Amsterdam: J.  Vlieger 1907. 31x26 cm. 12 bl. Geïll. omsl. met gekl. ill. (P. van Geldorp) bij iedere letter  met het bekende kinderrijmpje. Papier op linnenuitgave. Ref.: Rudolf Geel in: A is… p. 96.

GOEVERNEUR, J.J.A. Vogels - Alphabetisch-berijmd door J.J.A. Goeverneur. Utrecht: Gebr. Van der Post 1878. 20x14 cm. 20 bll. geïll. omsl. frontisp, 24 gekl. litho's. 24 rijmpjes bij even zo veel fraai gekleurde vogelprentjes; q en x ontbreken.

GOEVERNEUR, J.J.A. Het nieuwe prentenboek op linnen. Goeverneur's onverslijtbaar ABC Leiden: A.W. Sijthoff 1883. 18x12 cm. 10 bll.

GOEVERNEUR, J.J.A., Het boek op linnen voor het jonge volkje. Leiden A.W. Sijthoff 1883. 18x12 cm., 10 bll.

[Groot ABC]. Pater Noster..Ave Maria..De twaalf artikelendes Geloofs. Gent: L. v Paemel 178x. 4 bll. blauwpapieren omslag  Gedrukt in gothische en latijnse letters; alfabet.

Groot A, B, C Boek zeer bekwaam voor de jonge kinderen te leeren : men moet in 't A, B, C geoefend wezen, eer men in eenige boeken iet kan lezen. Amsterdam: David Le Jolle. Omvang: ill. ; 14 cm. Aan keerzijde titelbl.: zwarte haan, waaronder 2-regelig gedicht. Alfabet in verschillende lettertypes, klanken, het Onze Vader, de hoofd-artikelen van het christelijk geloof, de tien geboden, gebeden en het 'Christelijke A, B, C'. Bijna identiek aan de uitg. van Meyer m.u.v. titelpag. en keerzijde.

GRUNO, Ons ABC - vraagt Gruno margarine. Groningen NV Margarinefabriek 'Groningen' 19xx 26x19 4bll. papieren omslag  met titelpr. talr. gekl. ills. ab 1.6 100 reklameboekje van 'Nl. Venn. Margarinefabriek 'Groningen' v/h Hendriks, Brongers & Bos.'

HEIDE, HERMAN VAN DER, Abieboek for Fryske Bern. Sneek: Koster 195x. 8vo-oblong, 6 bll. papieren omslag  met ills. bij letter van het alfabet. Een Fries abc-boekje.

[Hornbook]. Lederen hornbook met ABC in kapitalen en cijfers 1-9. van D. Wallace. Ayr: St. John's school.

[Klein ABC]. Onze Vader..Weest gegroet.. De twaalf artikelen des Geloofs. Gent: Bogaerd-De Clerq 18xx. kl-4to, 4bll. papieren omslag.

Kleine meester. z.p., Luctor 195+. 29x22 cm. 6 bll. papieren omslag  met 2 titelprenten, talr. gekl. ills. (Van Harford). Telboekje.

LAURILLARD, E. Vaderlandsch A-B boek van 1781..naar J.H. Swildens. Amsterdam/Leiden: Jan Leendertsz/A.W. Sythoff 1871. Alleen de prenten afgebeeld.

Het leerrijk ABC. Mainz: Joseph Scholz 186+.15x10 cm. 8 bladen (incol omsl.) papieren omslag  met frontisp 7 gekl. lith. Aardig en zeldzaam abc met prenten van o.m. kruier met kinderen in een ton, ruiters, neger, postillon.

Leren tellen. z.p., zu 194+. 26x20 cm. 4 bll. geniet in geïll. omsl., 4 ills. in zwart en bruin. code L.A. no 155/178

Letter en dieren - ABC verhaaltjes. Haarlem: I. de Haan 188x. 17x11 cm. 8 bll. (incl.  omsl.) titelpr, kl. lith bij de letters (Emrik Binger). Dierenplaatjes bij de letters met 3 fabelachtige verhaaltjes.

MÜLLER, J.F.L. Alphabetisch letterkransje. Amsterdam: Joh. Guykens 1836. 15x19 cm. 27bll+25bll. (blank) kart met titelpr. 2 titelprn, 26 handgekl. gravs. ab/pr. 2.5 500 de letters I en L in facs; opnieuw gebonden met blanco bladen tussen de prenten.

MÜLLER, J.F.L. Nommerkransje - 12345678910 -een geschenk voor kinderen die gaarne willen leeren tellen. Amsterdam: Joh Guykens 183x 17x12 icpl mod led talr. handgekl. gravs. ab/pr. 2.5 350 icpl, 7,8,9 en ?? ontbr; zeldzaam en gezocht; ex in KB

Mijn abc prentenboek. Amsterdam: Mulder & Zoon (646) z.j. 28x20 cm. 4 bll. geïll.. omsl. titelpr. en talr. ills.

Mijn eerste alfabetboek ABC. z.p., z.u., 195+. Met opdruk: L.A. no. 155/178.

Het Nederlandsch AB-boek; behelzende in het kort voor de jeugd alle de voornaamste merkwaardigheden onzes vaderlands, van deszelfs opkomst af tot heden toe. Met platen en een kaartje van het koninkrijk der Nederlanden. 's-Gravenhage: de Wed. J. Allart en comp. 1823. 18x12 cm. XXXVI, 311 p., 6 gravures met 4 taferelen. Opgedragen aan de zonen van koning Willem I; met lijst van intekenaren. Dit is eigenlijk geen ABC-boek maar een uitgebreid  geschied- en aardrijkskundig boekje waarin de onderwerpen alfabetisch zijn gerangschikt.

Neues Bilderbuch für artige Kinder - No 1. [Mainz]: J. Scholz ? 185+. 34x24 cm. planodruk met titelvignet en 6 hcol. lith. prenten. Een pagina met abc (gothisch en cursief) en cijfers 1-0; taferelen van vnl. dieren (schapen hert, kameel, bok, jaguar en olifant)

Nieuw ABÉ-boekje voor lieve kinderen - met een menigte prentjes en rijmpjes. Amsterdam: Hendrik Frijlink 1831. 17x11 cm. 12 bll. De oudste versie van het populaire kinderboek; wellicht het meest gedrukte en herdrukte Nederlandse kinderboek.

Nieuw Prenteboekje voor de lieve kleinen - eerste stukje. Franeker: G. Ypma. 1826. 4to 8 bll. modern kartonnen omsl. 7 hsnn. Zeldzaam ABC-boekje; zie catalogus van Veen 32; ook in plano.

Nieuw Prenteboekje voor de lieve kleinen - tweede stukje. Franeker: G. Ypma 1826.. 4to. 8 bll. modern kartonnen omsl. 7 hsnn. Zeldzaam ABC-boekje; zie catalogus van Veen 32; ook in plano.

Nieuw a.b.c. boekje voor de leerzame kinderen met plaatjes. Amsterdam: G. van der Linden. 187x. 17x11 cm. 8 bll. mod. pap. omslag. titelvignet en talr. hsnn. met tekst in verzen. De haan, boven een broedende kip, plaatjes bij alfabet met vier lettertypen, spel- en leesoefeningen.

Nieuw groot ABC-boek - zeer bekwaam voor de jonge kinderen te leeren. Zutphen: W.C. Wansleven z.j. planodruk op grof papier van het zeer populaire haneboek met 16 pagina's. Titelvignet met afb. van schoolklas en rode wakkere haan. Huiskamp N65.

Nieuwen aengenaemen en nuttigen St. Nicolaes Almanach,  (voor 't.. ) overgeplakt met: Voor het tegenwoordig jaer (=1798/1799).  Dienende voor presentjes der kinderen, en voor de opgroeyende jeugd van beyde geslachten; inhoudende:.(.). eerste deel. Den prys is seven Stuyvers ingenaeyd. Maestricht/Gend: Ph. en P. Gimblet 1798. 10x18 cm., (5) 64 pg. (16) kartonnen band met frontispice. titelprent en48 hsnn. unicum, tekst gelijk aan alm 1798, afbn. imitaties van Swildens Vaderlandsch AB-boek en afgedrukt met houtblokken later in het bezit van Hemeleers die er centsprent nr. 82 mee drukte. Het boekje bevat de republiekskalender (1798/1799) én de Gregoriaanse voor 1799. Er bestaat eenzelfde almanak  voor 't jaer 1799, en voor 't VIII. jaer der republique (= 1799/1800). Het republieksjaar loopt van 23 sept. 1799 tot 22 sept. 1800). Deze almanak heeft, afgezien van de kalenders, precies dezelfde inhoud.

Het nieuwste prentenboek - verzameling van meer dan vier honderd houtgravuren van allerlei aard met opschriften, bijschriften en rijmen… Leiden: A.W. Sythoff 1874. 30x24 cm.,  59 p., hlinnen band, talr. hgs. Album met houtgravures (grotendeels afkomstig van Koenraad Fuhri) die Sythoff ook voor een serie centsprenten gebruikte.

Ons abc-boek. z.p., z.u.,19xx. 23x17 cm. 6 bll. geïll. omsl. ABC met o.a. piloot, quagga en radio

Ons dieren ABC.  z.p., z.u.,196+. 29x20 cm. 4 bll. geniet in omsl. Titelprent, 12 gekleurde ills. en 14 z/w ills. ABC boekje met onder andere de Canadese gans, ibis, neushoorn vogel, quagga. Op omslag: code C256, printed in Holland (Mulder?)

Prent ABC Album met 15 ingeplakte handgekleurde kopergravures van o.a. militie personages, slager, invalide. (Duits, 15 letters)

Prentenboek. Leiden/Deventer: Noothoven van Goor/NV De IJssel 198x. 8vo, 6 bll. papieren omslag  met titelpr. lith ills. bij beroepen. Facs.

RIEMENS-REURSLAG, J., A is een aapje dat eet uit zijn poot… z.p., z.u., z.j., 17x19 cm. 12bll. zonder omsl. ills. Nieuwe versie van een traditioneel abc met ills. van Hil Bottema uit de serie Kleingoed.

Russisch ABC-boekje(116)

SCHENKMAN, JAN, Aaa Kijk dat kreeg ik van papa - Nieuw A.B. Boek naar een oud rijmpje op een aardig wijsje door J.S. - Met 26 prentjes. Haarlem I. de Haan. z.j., 18x14 cm., 16 bll. geïll. omsl. titelprent en 26 gekl. litho's. Abc-boek met illustraties van vnl. kindertaferelen en versjes bij iedere letter. Lust&Leering p. 266; Booy in boekenpost.

SCHENKMAN, JAN., Arlequin's bont AB-boek. Amsterdam G Theod Bom. z.j., 28x22 cm., 38 bll. geb. met . en 24 handgekl. litho's.

Speelgoed ABC boekje - klein prent- en leesmuseum. Amsterdam: J. Vlieger z.j. 10x8 cm., 6 bll. papieren omsl. met titelprent en 12 litho's. Bevat 4 keer ABC, lettergrepen en eenvoudige woordjes. Zeldzaam klein AB-boekje, met reklame voor andere Vlieger-uitgaven op omslag.

SWILDENS J.H. Vaderlandsch AB Boek voor de Nederlandsche Jeugd - Eerste beginselen. Amsterdam W Holtrop 1781 15 bll., 2bll., 58 p. Hldr. bd. 27 kgravs. van o.a. Brasser, V.d. Meer. Belangrijk ABC-boek dat vaak is herdrukt, maar waarvan alle drukken het jaartal 1781 dragen. De kwaliteit van de prenten is in late drukken, zoals in dit Amsterdamse schoolprijsboek, vaak bedroevend; ook werden de prenten weer opgesneden, waarbij veel details verloren zijn gegaan. Zie ook Buijnsters voor een uitgebreide verhandeling over de 18e eeuwse ABC-boeken.

SWILDENS J.H. Vaderlandsch AB-boek voor de Nederlandsche Jeugd. Amsterdam: J. P. Wijsmuller (1803-22).  17bll., 58 pg., 2 bll., oorspr. karton met 27 kgravs. & platen. 3 dln. in een bd. De afdrukken van de koperplaten zijn in deze, vrij zeldzame uitgave op royaal papierformaat, uitstekend. Mogelijk heeft Wijsmuller de door Holtrop gedrukte bladen aangekocht en deze in een eigen band met titelpagina gestoken. (Niet volledig opgenomen; uitgave identiek met uitgave Holtrop)

Syllabaire des Oiseaux du pays. Epinal Pellerin 190x 4o 6bll. papieren omslag  met titelpr. 6 handgekl. litho's. Met afbn. van vogels en alfabetten in verschillende lettertypes.

Syllabaire des papillons et insectes.  Serie A. Epinal: Pellerin z.j., 4to, 6 bll., papieren omslag  met titelpr. 6 handgekl. litho's. Aardige afbn. van vlinders en insekten. Met  alfabetten in verschillende lettertypes.

An untearable ABC and animal book. London: Dean & Son z.j. (ca. 1900).  28x20 cm. 12 bladen gebonden met opgeplakt titelblad en gekleurde litho's. (ills.: E A Cubitt) De bladen bestaan uit papier op linnen geplakt.

Vorstelijke, Koninglijke en Princelijke Atlas ....AB-Boek. Amsterdam: Willem Coertse 1790. 4o, 4 bl., 78 p., 12 ils. in   modern hperk. 24 kgravs. met diverse lettertypen, prinsgezinde geschiedenis. BNK 1189. Geen echt AB boek, maar een orangistisch pamflet. Buijnsters zegt hierover: Fel orangistische tegenhanger van het Swildens' Vaderlandsch AB-boek De platen worden in tendentiues proza en rijmwerk uitgelegd. Het lijk niet waarschijnlijk dat deze politieke satire ooit als kinderboek heeft gediend.

VOS HERMAN A, Het ABC van het Naziregime - tekst en tekeningen van H Vos. Leuven/Brussel: ANUM 1945. 14 bll. papieren omslag met ills.

Weer een ABC voor onze kleinen. [Groningen]: [B. Jacobs] z.j., 26x19 cm. 7 bll. geïll. omsl., titelpr., 5 kl. litho's. Met rijmpjes op het ABC en bij alle letters; de Q en X ontbreken.

WYERS-NORT, B., Mieke's gezonde alfabet. 's-Gravenhage: Stg. Cie. voor Huishouden en Gezinsvoorlichting 1961.

Contact SGKJ: StichtingGKJ@gmail.com ; website: centsprenten@xs4all.nl.  © 2001-2015 A.G.J.M. Borms. Bijgewerkt op 22 juni 2018. Overname, kopiëren en downloaden voor niet-commercieel gebruik van teksten en afb. is toegestaan onder vermelding van bron SGKJ/AGJMBorms. De Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur is een algemeen nut beogende instelling; bijdragen komen in aanmerking voor (verhoogde) belastingaftrek.