Arie Willem Segboer te 's-Gravenhage

Arie Willem Segboer (1871-1940) begon zijn carričre in 1888 bij de Delftse boekhandel en uitgever Waltman. Aan het einde van de negentiende eeuw was hij eigenaar van de firma Henneveld, een boek-, muziek- en kunsthandel te Delft, die hij in 1901 overdeed aan J. Vis Jr.

Omstreeks 1890 begon Segboer met het exploiteren van kiosken in de wachtlokalen van de Haagsche Tramweg Maatschappij om daar kranten, tijdschriften en boeken te verkopen. De succesvolle onderneming groeide uit tot de Haagsche Kioskonderneming, die in  1940 57 kiosken in Den Haag en Scheveningen exploiteerde.[1] Zijn uitgaven, waaronder prentbriefkaarten, waren ook verkrijgbaar in kiosken, die in postkantoren door het hele land gevestigd waren.[2]  

Boeken kon Segboer leveren uit zijn eigen uitgeverij: A. W. Seg­boer's Uitgeversmaatschappij gevestigd aan het Oranjeplein 67 te Den Haag. De uitgaven betroffen voornamelijk romans, populair-wetenschappelijke boeken, kookboeken, reisgidsen en stadsplattegronden. In goedkope reeksen gaf hij boekjes uit voor zelfstudie en huisvlijt en Practische handleidingen over droomuitlegging, handlezen, grafologie en waarzeggerij. Daarnaast instructieboekjes over spelen, zoals een schaakboek door Max Euwe.[3] Slechts 50 cent per deeltje kostten boekjes in de reeksen Onmisbare boeken voor de huisvrouw en De dokter in huis. Tot de meer literaire uitgaven behoorde een dertiendelige reeks van Herman Heyermans Schetsen, die voor 25 cent werden verkocht. Ruim 50 jaar was Segboer actief als uitgever en exploitant van verkooppunten tot hij in 1940 overleed.  

Nadat De Haan kort na 1900 de uitgave van de Nieuwe Nederlandsche Kinderprenten had gestaakt, vond de eigenaar van de reeks, drukkerij Emrik & Binger,  in 1903 een nieuw verkoopkanaal bij uitgever Segboer.[4] Segboer liet een aantal prenten uit de reeks herdrukken door Emrik & Binger. Op enkele uitzonderingen na zijn alleen prenten met nummers hoger dan 100 herdrukt. De serie werd na de overname uitgebreid. Het hoogst bekende prentnummer is 207, zodat aan de serie 60 prenten werden toegevoegd. Een aantal prenten met nummers tussen 180 en 207 is nog niet bekend. 

De nieuwe prenten van Segboer sloten wat onderwerpen betreft aan bij de bestaande serie. Ze verbeelden de traditionele onderwerpen voor kinderprenten, zoals ambachten en beroepen, landelijke taferelen en taferelen met kinderen, dieren, vreemde volkeren enz. De tekeningen veranderden wel. Vooral bij prenten met hogere nummers is de invloed merkbaar van Engelse illustratoren van kinderboeken, zoals uitgegeven door Raphael Tuck en Ernst Nister, uitgevers waaraan de firma Emrik & Binger illustraties in kleurenlithografie leverde.[5] Op deze prenten staan meestal enkele taferelen of afbeeldingen van dieren zonder tekst. Het lijkt alsof op een aantal prenten boekillustraties zijn afgedrukt. Deze zijn soms op speelse wijze, maar vaker nogal rommelig op een prent samengebracht.  

De prenten van Segboer werden uitgegeven toen de kinderprent al een marginaal verschijnsel was geworden. Ze zijn tamelijk zeldzaam, dus waarschijnlijk niet in hoge oplagen gedrukt. Segboer staakte de uitgave van prenten in 1919 en Emrik & Binger deed de prentreeks over aan M.D. de Lange te Veendam.[6] Emrik & Binger sloot in 1920 de poort.[7] Tot in de jaren 1930 was er vraag naar Funcke's (sic) kinderprenten.[8]

Literatuur: KVCS p. 263 en p. 818

 

Prentenlijst

Voor de prenten 1-114, zie Funke; voor de prenten 115-147, zie De Haan

148 Tamme dieren. paard, haan en kalkoen, poes, hond redt een jong katje, hond bewaakt de schapen, 1 afbeelding met 5 taferelen.

149 Wilde dieren. giraf, orang oetang, olifanten, krokodillen, leeuw met gevangen antilope, bison, ijsbeer wordt geschoten, ijsberen, 1 afbeelding met 8 taferelen.

150 Honden. zes taferelen met verschillende hondenrassen, 1 afbeelding met 6 taferelen.

151 Wilde dieren. Met tijgers, ijsbeer, bruine beer, zebra's, walrussen, luipaarden, 1 afbeelding met 6 taferelen.

152 Voeding(!) der dieren. kinderen die dieren voederen,1 afbeelding met 6 taferelen.

153 Buitenvermaak. spelende kinderen, 1 afbeelding met 6 taferelen.

154. Vogels. Zes afbeeldingen van vogels, o.a. pelikaa, flamingo, paradijsvogel, roodborstje e.d.

155 Ambachten. bankwerker, schilder, smid, wagenmaker, 2x2 afbeeldingen.

156 Vlinders, vier afbeeldingen met talloze vlinders, 2x2 afbeeldingen.

157 Oolijke poesjes. allerlei taferelen waarin poezen als mensen optreden, zoals schaatsen, het breien van kousen, rugby spelen, 5 afbeeldingen die deels in elkaar overlopen.

158 In het kikkerland. allerlei taferelen waarin kikkers als mensen optreden, zoals o.a. kikkers met ballonnen, golfende kikkers, kikkers aan het strand, kikkers zitten op een hek, 11  afbeeldingen die deels in elkaar overlopen.

159 Allerlei vrienden, met o.a. aap redt een meisje uit een brandend huis, meisje met hond, Schots jongetje met hond, 5 afbeeldingen.

160 Aan het strand. met o.a. graven van een kuil, garnalen vissen, boten op het strand, 7 afbeeldingen die deels in elkaar overlopen.

161 Op de boerderij. melken, melkmeisje, vee rond de boerderij, tijd om te melken, appels plukken, melken in de stal, 5 afbeeldingen.

162 Zomers buiten. op de schommel, bang voor de gans, hooien, maaien, de was doen aan het water, 6 afbeeldingen met teksten.

163 Wintervermaak, winterse taferelen met spelende kinderen, 5 afbeeldingen.

164 Het vrolijke zwijntje. allerlei taferelen waarin varkens als mensen optreden, zoals naar de tandarts gaan, appels stelen, fluit spelen en een varkensverhuizing, 12 afbeeldingen die deels in elkaar overlopen.

165 Hoe de poesjes zich vermaken, allerlei taferelen waarin poezen als mensen optreden, zoals op de schommel, poezenbal, zaklopende poezen en poezen op reis, 16 afbeeldingen die deels in elkaar overlopen.

166 Uit de muizenwereld. allerlei taferelen waarin muizen als mensen optreden, zoals een muizenleger, muizen aan tafel, een muizenorkest en muizen die een kanon afschieten, 11 afbeeldingen die deels in elkaar overlopen.

167 Zeilschepen. klipper, 17e eeuws oorlogsschip, gaffelschoener, zeilende sloep, jonken, 5 afbeeldingen.

168 Vreemde volken (I), 7 taferelen van uitheemse, Oostindische (?) volken, 7 afbeeldingen.

169 Allerlei jachten. Engelsche drijfjacht, leeuwenjacht in Afrika, jacht op tijgers in Bengalen, jacht op olifanten, indianen op bisonjacht, 5 afbeeldingen.

170 Vreemde volken. (II), transport per olifant, Japans gezin, ezelrijden in Marrakech, arabieren met kamelen, geisha's, 5 afbeeldingen.

171 Storm op zee. zinkend schip en reddingssloep voor de storm weglopen, zeilstoomboot, redding bij een schipbreuk, stoomraderboot uit London en roeireddingssloep, 5 afbeeldingen.

172 Ambachten. timmerman, wagenmaker, smid, blikslagers, 4 afbeeldingen.

173 Oud en jong uit de dierenwereld. dieren met hun jong: vossen, struisvogels, eekhoorns, kip, poezen, hazen, lammetjes, runderen en schapen, 8 afbeeldingen.

174 De vischvangst. met o.a. vissen met een bootje, vissen met een net, vissen op de pier, vissersbootje met visnet, 7 afbeeldingen.

175 's Winters buiten. winterse taferelen met kinderen: schaatsen, roodborstje, vogels bespieden, sneeuwballen gooien, 5 afbeeldingen.

176 Kameraden. kinderen met dieren, 5 afbeeldingen.

177 Bij de boeren. landelijke taferelen met kinderen,7 afbeeldingen.

178 Altijd bezig. Huiselijke taferelen. Zes lithografische taferelen.

179 Het beestenspel. taferelen in de dierentuin en bij een circus, 9 afbeeldingen.

180 Aan het strand. spelende kinderen op het strand, 6 afbeeldingen.

181 In verre landen. allerlei uitheemse taferelen, 14 afbeeldingen.

182. Zomers buiten. 4 afb.
183. Robinson Crusoë. 8 afb.
184. Hondjes en poesjes. 17 afb.
185. Een dagje bij Grootmoeder. 6 afb.
186. Neęrlands vloot. 10 afb.
187. Wilde beesten. 9 afb.
188. Pas op de wolf. 9 afb.
189. Buitenleven. 4 afb.
191. Guitenstreken. 8 afb.
192. Sneeuw- en ijsvermaak. 4 afb.
193. Vermakelijke dieren. 4 afb.90
194. Langs den weg. 4 afb., coll. fhl, nom.
196. In vreemde landen. 4 afb.
196. In de werkplaats. Met een smederij, blikslagers en wagenmaker. 4 afbeeldingen.

199. Sneeuw en ijsvermaak. 4 afb.
201. Op bezoek. 4 afb.
202. De jaargetijden. 4 afb.

202. Op bezoek. 4 afb.

203 Op het land. Met boerenmeid die water haalt, meisje met ganzen, pluimvee in het land en kalkoenen. 2x2 lith. afbn.

205. Kinderspelen. 8 afb.
206. Aan het strand. 10 afb.
207. Onze kleine helden. 18 afb.

 


[1] Anoniem overlijdensbericht van A.W.Segboer. (NvdB 11-9-1940).

[2] Catalogus Boekuitgaven van N.V. A.W. Segboer’s Uitg.-Mij. Den Haag, Den Haag [ca. 1930], p. 2 (KVB PPA inv. nr. 181:8-9).[3] Euwe, M., Practische handleiding voor het schaakspel. 's-Gravenhage: Segboer [1925].

[4] NvdB 7-7-1903.

[5] Gielen, Th., 'Fabrieksprentenboeken en de internationale prentenhandel 1890-1950'. In: Bodt, S. de en Kapelle, J.,  Prentenboeken: Ideologie en illustratie 1890-1950. Amsterdam: Ludion 2003, pp. 85-97.

[6] NvdB, 2-5-1919. Er zijn geen prenten ui deze reeks bekend op naam van De Lange. De Lange was ook wederverkoper voor de prenten van Gordinne.

[7] Fa. J.H. Brinkgreve vraagt in 1919 om kinderprenten ter vervanging van Funke’s prenten (NvdB 29-4-1919).

[8] Advertentie van Van Nes' Boekhandel (NvdB 12-4-1932).

Contact SGKJ: hetoudekinderboek@gmail.com ; website: centsprenten@xs4all.nl.  © 2001-2015 A.G.J.M. Borms. Bijgewerkt op 08 januari 2015. Overname, kopiëren en downloaden voor niet-commercieel gebruik van teksten en afb. is toegestaan onder vermelding van bron SGKJ/AGJMBorms. De Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur is een algemeen nut beogende instelling; bijdragen komen in aanmerking voor (verhoogde) belastingaftrek. Een bijdrage graag op NL88 INGB 0002348552 t.n.v.SGKJ te Voorburg