Erven  H.  Rynders  te  Amsterdam

 

Hendrik Rynders was als drukker van 1751 tot 1764 werkzaam te Amsterdam. Van hem zijn een aantal populaire volksboeken bekend zoals Jan Klaasz of Gewaande dienstmaagt, het blijspel Het leven van Clement Marot, De schoone historie ende miraculeuse geschiedenisse van de ridder metter swane en Een schoone Historie Van Mayken van Nimmegen. Voor zover bekend heeft Hendrik geen centsprenten uitgegeven.

 

Zijn opvolger, de erve H. Rynders, werkzaam tot ca. 1854  gaf eveneens volksboeken uit, waaronder Wonderbaarlijke en zeldzame Historie, Van Thyl Ulenspiegel en De historie van Genoveva, huisvrouw van Siegfried, graaf van Trier. Dit laatste boerkje telt 12 houtsneetjes. Het is onwaarschijnlijk dat de firma met deze blokjes geen centsprent heeft gedrukt. Van Rynders  is echter geen Genovevaprent bekend. Omstreeks 1810 verscheen Het leerzame Prenteboekje voor Kinderen, in de negen deeltjes; ieder met acht ongesigneerde houtsneden en een toepasselijk vers. De voorstellingen zijn ontleend aan het dagelijkse leven.*

 

Op het terrein van de centsprenten was de erve Rynders juist bijzonder actief. Zij heeft vele prenten gedrukt metRyn tit Genoveva.jpg (87791 bytes) houtblokken uit de 16e, 17e en 18e eeuw uit vroegere fondsen, maar zij heeft in de 19e eeuw ook talrijke nieuwe houtblokken laten graveren, Het gaat daarbij onder andere over vertellingen van Moeder de Gans, met het leven van Van Speyk, met afbeeldingen van de Lutherse nieuwe kerk te Amsterdam (1826), en met portretten van de koninklijke familie. Enkele van deze prenten zijn gesigneerd door J. Oortman.

 

Het fonds vormt geen doorlopend genummerde reeks, twee- of driemaal is men begonnen met een nieuwe nummering. Een aantal prenten is nog onbekend. De firma Rynders was ook bedrijvig als wederverkoopster van kinderprenten uitgegeven door andere firma's. Bij de prenten bedrukt met de naam Rynders vinden we uitgaven van J. Seydel te Leeu­warden, van W. van Bergen te Breda, van J. Noman te Zaltbommel, Wendel, Kok-Van Kolm te Amsterdam en van P.J. Brepols te Turnhout.

 

Maar de firma Rynders stond op haar beurt in relatie met grossiers, die haar prenten bedrukt met hun firmanaam verkochten. Zo vinden we uitgaven van de Erve van de Wed. H. Rynders bedrukt met de naam van de firma A. Meyer, Schalekamp en Van de Grampel te Amsterdam of van de firma's J. Bollemij en H. Toben, eveneens te Amsterdam.

 

De Wed. Hoveman was de opvolger van de firma Rynders. Er zijn maar weinig prenten van Hoveman bekend.

Na de firma Hoveman zijn de houtblokken niet opnieuw gebruikt; in latere prentfondsen zijn ze niet teruggevonden.

Van een aantal prenten bevinden zich houtblokken in de verzamelingen Borms-Koop en de Historische Drukkerij te Turnhout.

 

Literatuur: KVCS p. 245 en p. 809

 

Prentenlijst

 

* Enkele boekjes zijn in te zien

Prenteboekje voor kinderen - Tweede stukje - Rynders
Prenteboekje voor kinderen - Derde stukje - Rynders
Prenteboekje voor kinderen - Vierde stukje - Rynders
Prenteboekje voor kinderen - Vijfde stukje - Rynders
Prenteboekje voor kinderen - Achtste stukje - Rynders

Contact SGKJ: hetoudekinderboek@gmail.com ; website: centsprenten@xs4all.nl.  © 2001-2015 A.G.J.M. Borms. Bijgewerkt op 08 januari 2015. Overname, kopiėren en downloaden voor niet-commercieel gebruik van teksten en afb. is toegestaan onder vermelding van bron SGKJ/AGJMBorms. De Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur is een algemeen nut beogende instelling; bijdragen komen in aanmerking voor (verhoogde) belastingaftrek.