H.  van  Munster en  Zoon  te  Amsterdam

 

Mun Voorleesboek.jpg (63054 bytes)Volgens Waller opende Hendrik van Munster  in 1807 een drukkerij op de Achterburgwal bij de Gasthuismoolensteeg te Amsterdam. Een 8e druk van Martinus Nieuwenhuyzens Schoolboekjen van vaderlandsche deugden... heeft als imprint TE AMSTERDAM, bij HARMANUS KEYZER, CORNELIS DE VRIES, EN HENDRIK VAN MUNSTER, Boekverkoopers, 1798. Was Hendrik al 9 jaar eerder als boekverkoper werkzaam? En wie had in 1798 de beschikking over de houtblokken, waarschijnlijk eerder gebruikt voor een centsprent door Jan Nieuwenhuyzen (nr. 15)? In 1810 nam hij zijn zoon op in het bedrijf en zij werkten tot 1834  in de Warmoesstraat nr. 7 onder de naam H. van Munster en Zoon. Na Hendriksoverlijden bleef de firma tot 1914 actief onder de naam Erven H. van Munster en Zoon.

 

De Van Munsters verzorgden veel uitgaven van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, zoals prijsverhandelingen, redevoeringen, reglementen, liedboeken, schoolboekjes enz. maar ook het Volkslees of onderwijzers handboek en zedekundige handboeken voor de jeugd en voor zeevarenden. Daarnaast gaven zij toneel en poëzie uit. Meestal werkten zij samen met andere drukkers zoals Cornelis de Vries en Johannes van der Heij. Zo zag bijvoorbeeld Aanwijzing van het schadelijke en gevaarlijke gelegen in het raadplegen van kwakzalvers, oliekoopen en dergelijken, of voor zich zelven, of voor de zijnen : als mede in het gebruiken van geneesmiddelen, die men onder den naam van universeel uitvent , een prijsverhandeling tegen de kwakzalverij door Jacob Friedrich Mun Deugden.jpg (25488 bytes)Christian Sebastian in 1810 het licht.  Ook herdrukten zij van andere uitgevers overgenomen werken o.a. van C.G. Salzmann en J.H. Campe. Voor de jeugd werden schoolboekjes en centsprenten uitgegeven. De relatie van de drukker met het Nut was ongetwijfeld heel profijtelijk. Het Nut met duizenden leden nam het drukwerk in grote aantallen af en een grote afzet voor bijvoorbeeld schoolboekjes was verzekerd. Het schoolboekje met Levensschetsen van vaderlandsche mannen en vrouwen...beleefde in 1837 zijn twaalfde druk. In 1819 verscheen een serie van 6 prentenboekjes in kwarto, geïllustreerd met houtsneden die gebruikt waren voor centsprenten; later door de erven in gewijzigde samenstelling opnieuw uitgegeven.

Volgens De Meyer is de firma pas na 1818 in het bezit gekomen van de blokken van de „nutsprenten", de prenten voorzien van het zegel van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, voordien uitgegeven door J. Bouwer en D. le Jolle. H. van Munster & Zoon hebben deze prenten herdrukt en vier nieuwe prenten uitgegeven (A, B, DD en EE). De Nieuwe Jan de Wasscher en een Bijbelprent over koning David.

 

Vanaf 1820 verzorgde Van Munster herdrukken, niet alleen van deze laatste twee, maar ook van alle 28 eerder uitgekomen Nutsprenten. De houtblokken voor de afbeeldingen werden door Van Munster, buiten ’t Nut om, hergebruikt voor een serie van zes prentenboekjes met
als titel Prentenboek tot Vermaak en Onderwijs der Jeugd.

Literatuur: KVCS p. 223 en p. 790


Prentenlijst

Contact SGKJ: hetoudekinderboek@gmail.com ; website: centsprenten@xs4all.nl.  © 2001-2015 A.G.J.M. Borms. Bijgewerkt op 07 januari 2015. Overname, kopiëren en downloaden voor niet-commercieel gebruik van teksten en afb. is toegestaan onder vermelding van bron SGKJ/AGJMBorms. De Stichting Geschiedenis Kinder- en Jeugdliteratuur is een algemeen nut beogende instelling; bijdragen komen in aanmerking voor (verhoogde) belastingaftrek.